درباره چین

جمهوری خلق چین

کشور چین با نام رسمی جمهوری خلق چین (به چینی:中华人民共和国) ‏، با جمعیتی بیش از 1.4 میلیارد نفر، کمی کمتر از هند دومین کشور پرجمعیت جهان است . چین معادل پنج منطقه زمانی را در بر می گیرد و از طریق زمینی با چهارده کشور هم مرز است که بیشترین میزان در بین کشورهای جهان را دارد و بیشترین مرز را با روسیه دارد .
این کشور که در شرق قاره آسیا واقع شده توسط حزب کمونیست چین در قالب نظام تک‌حزبی اداره می‌شود. این حزب بر ۲۲ استان، ۵ منطقهٔ خودمختار، ۴ شهر با مدیریت مستقیم (پکن، تیانجین، شانگهای و چونگ‌کینگ) و ۲ منطقهٔ اداری ویژهٔ خودمختار ِ هنگ کنگ و ماکائو حکومت می‌کند. پایتخت کشور پکن است. جمهوری خلق چین با حدود ۹٫۶ میلیون کیلومتر مربع سومین یا چهارمین کشور وسیع دنیا و دومین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت خاکی (بدون احتساب آب‌های داخلی) است. کشور چین چشم‌انداز طبیعی متنوعی دارد، از استپ‌های جنگلی و بیابان‌هایی چون گبی و تکله‌مکان در ناحیهٔ خشک شمالی نزدیک به مغولستان و سیبری ِ روسیه گرفته تا جنگل‌های زیرگرمسیری در سرزمین‌های مرطوب جنوبی نزدیک به ویتنام، لائوس و برمه.

مناطق غربی کشور چین ناهموار است و رشته‌ کوه‌های هیمالیا و تیان شان مرز طبیعی آن را با هند و آسیای میانه ترسیم می‌کنند. در مقابل، نواحی شرقی این کشور کم‌ارتفاع است و با ساحلی به طول ۱۴٫۵۰۰ کیلومترمربع در جنوب شرقی با دریای جنوب چین و در شرق با دریای شرق چین همسایه‌ است که در سوی دیگرش تایوان، کره و ژاپن قرار گرفته‌اند.

تمدن کشور چین باستان یکی از کهن‌ترین تمدن‌های تاریخ است که در سواحل حاصلخیز رود زرد که در دشت شمال چین جاریست شکوفا شد. نظام سیاسی کشور چین بیش از ۶ هزار سال مبتنی بر سلطنت مطلقهٔ موروثی بود. نخستین دودمان پادشاهی این کشور دودمان شیا در حدود ۲ هزار سال پیش از میلاد بود.
برای قرن‌های متمادی، چین یکی از پیشرفته‌ترین تمدن‌هایی بوده است که به گنجینه‌های علمی و هنری بزرگ دست یافته است. سلسله‌های شیا و شانگ از قدیمی‌ترین تمدن‌های چین محسوب می‌شوند. در طول قرن‌ها، امپراتوران زیادی بر کشور حکومت کردند، آخرین امپراتور چین، آخرین فرمانروای سلسله چینگ، پو یی بود که در سال 1912 طرد شد. در قرن بیستم جهان توسط جنگ‌های خونین به لرزه در آمد و ژاپن از سال 1937 تا 1945 بخش‌های زیادی را اشغال کرد. مناطق صنعتی در چین و دولت چین را به دست گرفت. از سال 1949 حزب کمونیست چین بر این کشور حکومت می کند.

اما نخستین حکومتی که کشور چین را متحد کرد دودمان چه‌ این در ۲۲۱ پیش از میلاد بود. آخرین دودمان پادشاهی این کشور هم چینگ بود که در ۱۹۱۱ با تشکیل جمهوری چین به رهبری کومینتانگ ، حزب ملی چین نابود شد. چین در نیمهٔ اول سدهٔ بیستم میلادی در دریایی از اختلافات و جنگ‌های داخلی غوطه‌ور بود که کشور را به دو اردوگاه سیاسی عمده تقسیم کرده بود؛ کومینتانگ و حزب کمونیست چین. مخاصمات اصلی در ۱۹۴۹ با پیروزی کمونیست‌ها در جنگ داخلی و تأسیس جمهوری خلق چین در سرزمین اصلی پایان یافت. جمهوری چین به رهبری کومین‌تانگ پایتخت خود را به تایپه در تایوان منتقل کرد و حکومت آن امروزه به تایوان، کینمن، ماتسو و چند جزیره دوردست دیگر محدود شده‌ است. از آن هنگام جمهوری خلق چین و جمهوری چین درگیر اختلافات سیاسی شدیدی با یکدیگر در مورد حق حاکمیت و وضعیت سیاسی تایوان بوده‌اند. از هنگام اجرای اصلاحات اقتصادی در چین برای پی‌ریزی یک اقتصاد مدرن، کشور چین یکی از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی دنیا را داشته‌ است.

کشور چین هم‌اکنون بزرگترین صادرکننده و دومین واردکنندهٔ بزرگ کالا است و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایهٔ تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد. چین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و سازمان‌های چندجانبه‌ای همچون سازمان تجارت جهانی، اپک، سازمان همکاری شانگهای و گروه ۲۰ است. کشور چین به عنوان کشوری دارای سلاح هسته‌ای از بزرگترین ارتش دائمی دنیا و دومین بودجه دفاعی بزرگ دنیا برخوردار است. چین همچنین از سوی برخی از دانشگاهیان، تحلیل‌گران نظامی، اقتصادی و سیاسی یک ابرقدرت بالقوه لقب گرفته‌است.

روند تاریخی شکل گیری کشور چین

سون یات سن «پدر چین مدرن» سیاست‌مدار و رهبرانقلابی کشور چین در براندازی دودمان چینگ در انقلاب سال ۱۹۱۱ بود.  در اوایل سال ۱۹۱۱ نیروهای انقلابی به رهبری سون یات سن بر امپراتوری منچو پیروز شدند. رژیم کشور چین پس از انقلاب مردمی از پادشاهی به جمهوری بازساخته شد.  وقتی جمهوری چین در سال ۱۹۱۲ تأسیس شد سون یات سن اولین رئیس جمهور چین در سال ۱۹۱۲ بود. او بعداً هم حزب ملی چین کومینتانگ را تأسیس کرد و تا سال ۱۹۲۱ رهبر این حزب بود. سون یات سن در سال ۱۹۲۱ در گذشت. حزب کمونیست چین در سال ۱۹۲۱ میلادی تأسیس شد. از سال ۱۹۲۱ مبارزات سخت مردم کشور چین را رهبری می‌کرد و در نتیجه جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹ تأسیس نمود.

آنگاه ژاپنیها بر این سرزمین تاختند. با پایان جنگ جهانی دوم تازش ژاپنیها ایستانده شد ولی جنگ داخلی میان هواداران ژنرال چیانگ کای شک و مائو تسه تونگ بالا گرفت. که سرانجام به پیروزی هواداران حزب کمونیست چین انجامید و از آن پس چین به گونهٔ کمونیستی تا به امروز اداره می‌شود. هواداران چیان کایچک نیز که ملی‌ها بودند به جزیره تایوان گریختند و تا به امروز به ایستادگی دربرابر فشار جمهوری خلق چین ادامه داده‌اند. از سال ۱۹۵۶، حزب کمونیست چین به دلیل فقدان تجربه کافی در جریان رهبری اقتصادی و نوسازی چین اشتباهاتی مرتکب شد. به تبع آن مبارزه قدرت (انقلاب فرهنگی چین) در سالهای ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ در حزب کمونیست چین شروع شد. چهره‌های میانه رو حزب اخراج شدند.

پس از پایان انقلاب فرهنگی چین در اکتبر سال ۱۹۷۶، چین به دوره نوین توسعه تاریخی وارد شد. از آغاز سال ۱۹۷۹ حزب کمونیست چین سیاستهای اصلاحات و درهای باز را که تنگ شیائوپنگ مطرح کرد به اجرا گذارد. پس از اجرای سیاستهای اصلاحات و درهای باز به این طرف، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چین به دستآورده‌های چشمگیری نائل آمده‌است. چهره کشور دستخوش تغییرات تکان دهنده شد. این دوران از لحاظ وضعیت بهترین زمان پس از تأسیس جمهوری خلق و بهترین دوره برای مردم به لحاظ تامین منافع آنان به شمار می‌رود.

سیاست چین

جمهوری خلق چین یک کشور سوسیالیستی است. نظام سوسیالیسم نظام اصلی جمهوری خلق چین است. اعتراضات میدان تیان‌آن‌من (۱۹۸۹ میلادی) چین از سال ۱۹۹۶ عضو پیمان امنیتی سازمان همکاری شانگهای می‌باشد. سازمان همکاری شانگهای از دل رقابت قدرت‌های بزرگ برسر منطقه ژئوپلیتیک آسیای میانه ظهور کرد.

قانون اساسی چین

پس از تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر سال ۱۹۴۹، چهار قانون اساسی در سالهای ۱۹۵۴، ۱۹۷۵، ۱۹۷۸ و ۱۹۸۲ جداگانه در جمهوری خلق چین تنظیم و صادر شد. چهارمین قانون اساسی جمهوری خلق چین یعنی قانون اساسی فعلی در چهارم دسامبر سال ۱۹۸۲ در مجلس ملی نمایندگان خلق چین به تصویب رسیده و صادر شد. این قانون ضمن ادامه وتوسعه اصول اساسی قانون اساسی سال ۱۹۵۴، با توجه به جمع‌بندی تجربیات توسعه سوسیالیستی چین و جذب تجربیات بین‌المللی در این زمینه، یک قانون اصلی دارای ویژگیهای چین و منطبق با نیاز ساختار مدرنیزاسیون سوسیالیستی چین محسوب می‌شود. در این قانون به طور مشخص نظامهای سیاسی و اقتصادی جمهوری خلق چین، حقوق و وظایف اتباع تأسیس ارگانهای دولتی و چهارچوب ماموریت و وظایف اصلی کشور در آینده قید شده‌است.

ویژگی‌های اساسی این قانون قید نظام و وظایف اصلی چین، تشخیص چهاراصل اساسی و رهنمود اساسی اصلاحات و درهای باز است. در این قانون قید شده‌است که مردم تمام ملتهای و سازمان‌های سراسر کشور باید طبق قانون اساسی فعالیت کرده وهیچ سازمان یا شخصی حق تخطی و نقض قانون اساسی و قوانین دیگر را ندارد. این قانون به پنج بخش مقدمه، برنامه اساسی، حقوق و وظایف اساسی اتباع، ارگان‌های دولتی، پرچم ملی، نشانه ملی و پایتخت تقسیم شده و شامل ۴ فصل و ۱۳۸ ماده‌است. چین پس ازصدور این قانون چهار بار در آن تجدید نظر کرده‌است.

مجلس ملی نمایندگان چین

نظام مجلس ملی نمایندگان خلق نظام اصلی سیاسی چین بوده و شکل سازمانی قدرت سیاسی جمهوری دموکراتیک خلق چین و نظام دولتی کشور چین به شمار می‌رود. مجلس ملی نمایندگان خلق چین متفاوت با پارلمان نظام تفکیک و توازن سه قوا است. مجلس ملی نمایندگان خلق چین براساس قانون اساسی به عنوان عالی‌ترین مرجع قدرت کشور تعیین شده‌ است. هر تبعه چینی از ۱۸ سالگی حق انتخاب کردن و انتخاب شدن به عنوان نماینده مجلس ملی را دارد. مجلس ملی نمایندگان خلق چین در حال حاضر ۲۹۸۷ نفر عضو دارد. در چین، در مجالس سطوح مختلف مردم درمیان نمایندگان، نمایندگان مجلس در سطوح شهرستانها و روستاها با انتخابات مستقیم برگزیده می‌شوند و نمایندگان سطوح بالاتر از طریق انتخابات غیر مستقم انتخاب می‌گردد.

مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری مرکب از نمایندگان منتخب استان‌ها، مناطق خودمختار، شهرهای تابع مرکز و ارتش است. دوره ماموریت مجلس ملی سطوح مختلف ۵ سال است و سالانه یک اجلاس عمومی برگزار می‌شود. در اجلاس سالانه مجلس ملی نمایندگان خلق چین، نمایندگان ضمن استماع گزارش کار دولتی و گزارشهای مهم دیگر، به بررسی و رسیدگی آنها پرداخته و قطعنامه‌های مربوط را به تصویب می‌رسانند. در زمانی که کنفرانس تشکیل جلسه نمی‌دهد کمیسیون دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق، ارگان دائمی مجلس ملی نمایندگان سطوح مختلف اختیارات محوله از سوی مجلس ملی را اجرا می‌کند.

برای نمونه قدرت کمیسیون دائمی مجلس ملی عبارت است از تشریح قانون اساسی، نظارت بر اجرای قانون اساسی، تنظیم و اصلاح قوانین به غیر از قوانین تنظیم شده توسط اجلاس عمومی مجلس ملی و مسئولیت پذیری در برابر مجلس ملی و تسلیم گزارش کار به مجلس ملی و غیره. قدرت اساسی مجلس ملی شامل حق قانونگذاری، حق نظارت، حق تصمیم گیری در باره امور بزرگ و نصب و عزل پرسنل است. در چین تنظیم برنامه‌های توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی راهبرد مهمی برای مساعدت به پیشرفت اجتماعی چین محسوب می‌شود.

ولی این برنامه‌ها تنها در صورت تصویب در مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری اعتبار حقوقی می‌گیرد. در قانون چین قید شده‌است که رهبران عمده چین از جمله رییس جمهور و رییس کمیته دائمی مجلس ملی باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و از طریق انتخاب برگزیده شوند. نخست وزیر شورای دولتی و وزیران وزارتهای مخلتف نیز باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و سپس منصوب شوند.

مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری نیز می‌تواند از طریق تشریفات طرح پیشنهادی عزل رهبران منتخب وتعیین شده از جمله رییس کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان سراسری، رییس جمهور و نخست وزیر را عنوان کرد.

نظام همکاری چندحزبی و مشورت سیاسی

نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به رهبری حزب کمونیست چین نظام سیاسی اصلی چین محسوب می‌شود. چین کشوری چند حزبی است. بغیر از حزب کمونیست، ۸ حزب دموکراتیک در این کشور وجود دارد که قبل از ایجاد جمهوری خلق چین به وجود آمده و در زمینه سیاسی طرفدار رهبری حزب کمونیست است و این انتخاب تاریخی را آنان در جریان همکاری طولانی و مبارزات مشترک به اتفاق حزب کمونیست چین انجام داده‌اند. حزب کمونیست چین و دیگر احزاب دموکراتیک باید طبق قانون اساسی فعالیت کنند. احزاب دموکراتیک از لحاظ سازماندهی مستقل بوده و از آزادی سیاسی، استقلال تشکیلاتی برابری حقوقی در چهارچوب مقررات در قانون اساسی بهرمند هستند.

رهنمود اساسی همکاری حزب کمونیست چین با احزاب دموکراتیک دیگر ” همزیستی دراز مدت، نظارت متقابل، نشان صداقت و شفافیت متقابل و مشارکت در افتخارات و مشکلات یکدیگر است. احزاب و گروههای دموکراتیک چین احزاب اپوزاسیون و یا حزب مخالف نیست، بلکه احزابی هستند که در امور سیاسی و دولتی مشارکت دارد. مضامین اساسی مشارکت احزاب و گروه‌های دموکراتیک درامور سیاسی و دولتی عبارت است از مشارکت در مشورتهای مرتبط با رهنمودهای مهم کشور و نامزدهای رهبری کشور، شرکت در مدیریت امور کشور و اجرای رهنمودهای، سیاستها، قوانین و مقرارت کشور.

اشکال عمده همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به شرح زیر است:

• اول کنفرانس مشورت سیاسی خلق، کنفرانس مشورت سیاسی خلق محل مهم مشارکت احزاب دموکراتیک، گروه‌های مردمی و نمایندگان محافل مختلف در امور سیاسی و دولتی و مشورت و بررسی آن محسوب می‌شود.
• دوم نشست‌های کمیته مرکزی حزب کمونیست و کمیته حزبی مناطق مختلف. در این نشست‌ها ضمن اطلاع رسانی درباره مهم‌ترین مسائل درباره رهنمودها و سیاستهای مهم، نامزدهای رهبری دولت کشور و دولتهای محلی، نمایندگان مجلس ملی و اعضای کنفرانس مشورت سیاسی خلق با احزاب دموکراتیک مشورت می‌شود تا نظرات و پیشنهادهای آنان را استماع گردد.
• سوم مشارکت نمایندگان احزاب دموکراتیک به عنوان نمایندگان مردم در مجالس سطوح مختلف نمایندگان خلق در امور سیاسی و دولتی و ایفای نقش نظارتی.
• چهارم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک به پستهای رهبری شورای دولتی و وزارتها و دولتهای بالاتر از شهرستانها و ادارات مربوطه معرفی می‌شوند.
• پنجم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک واجد شرایط به عنوان رهبران ادارات دادستانی و دادرسی معرفی می‌گردد.

اقتصاد چین

حجم اقتصاد کشور چین ($ ۱۲٬۳۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰) در حال حاضر چین دوّمین کشور در اقتصاد جهان است که پیش بینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور با همین روند آمریکا را پشت سر نهاده و مقام اول را کسب کند. چنانچه رشد کنونی اقتصادی چین همچنان ادامه یابد، چین از نظر اقتصادی، در حال رسیدن به آمریکا یعنی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان است و باید خود را برای مقابله با پی آمدهای سیاسی و اقتصادی این موضوع آماده کند. این امر موجب نگرانی‌های عمده سیاسی خواهد شد زیرا این کشور بصورت نیروی بمراتب قوی‌تری در منطقه در آمده. بیش از ۵۰ ٪ مردم چین کشاورزند. صنعتگران ۲۴٪ و کارمندان و بازرگانان۲۶ ٪ نیروی کار فعال این کشور را تشکیل می‌دهند.

روابط خارجی چین

کشور چین، به عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی و سیاسی بزرگ، نقش تعیین کننده‌ای در سطح جهانی و بویژه در معادلات سیاسی منطقه شرق آسیا دارد. از نظر سیاسی، این کشور روابط استراتژیک ویژه‌ای با روسیه، هند، کره شمالی و ایران دارد.

تقسیمات کشوری چین

کشور جمهوری خلق چین از ۲۲ استان تشکیل شده‌ است. علاوه بر آن چین، مدعی مالکیت تایوان به عنوان یکی از استانهای خود است.

جغرافیای چین

کشور چین در منطقه شرق آسیا قرار گرفته‌ است و مساحت آن بیش از ۹٬۵۹۶٬۰۰۰ کیلومتر مربع است که به این ترتیب بعد از روسیه، دومین کشور پهناور آسیا به شمار می‌آید.

چین دارای مرز زمینی با ۱۴ کشور است. این کشور همچنین از سمت شرق و جنوب با دریای چین شرقی، خلیج کره، دریای زرد، و دیگر آبهای آزاد احاطه شده‌ است.

مرز با کشورها:

افغانستان ۷۶ کیلومتر، بوتان ۴۷۰ کیلومتر، برمه ۲۱۸۵ کیلومتر، هند ۳۳۸۰ کیلومتر، قزاقستان ۱، ۵۳۳ کیلومتر، کره شمالی ۱، ۴۱۶ کیلومتر، قرقیزستان ۸۵۸ کیلومتر، لائوس ۴۲۳کیلومتر، مغولستان ۴، ۶۷۷ کیلومتر، نپال ۱، ۲۳۶ کیلومتر، پاکستان ۵۲۳ کیلومتر، روسیه (شمال شرقی) کیلومتر ۳، ۶۰۵، روسیه (شمال غربی) ۴۰ کیلومتر، تاجیکستان ۴۱۴ کیلومتر، ویتنام ۱، ۲۸۱ کیلومتر.
مرز با نواحی:هنگ کنگ ۳۰ کیلومتر، ماکائو ۰٫۳۴ کیلومتر.
آب و هوای این کشور بسیار متنوع می‌باشد از مناطق گرمسیر و بارانی در جنوب تا بسیار سردسیر شمال را شامل می‌شود. طوفان‌های موسمی (در حدود ۵ مورد در سال) در امتداد سواحل جنوبی و شرقی، سیل‌های مخرب، سونامی، زلزله، رانش زمین و خشکسالی از بلایای طبیعی منطقه چین هستند.

شهرهای اصلی جمهوری خلق چین

• شانگهای
• هنگ کنگ
• گوانجو
• شنزن
• پکن
• تیانجین
• چونگ‌کینگ
• نانجینگ

مردم کشور چین

کشور چین بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر جمعیت دارد. بیشتر مردم چین از نژاد زرد هستند و به زبان ماندارین سخن می‌گویند. جز چینی‌ها تیره‌های دیگری نیز در این سرزمین پهناور همچون مغول‌ها، تبتی‌ها و ترک‌ها زندگی می‌کنند، شماری از تاجیک‌ها نیز در بخش سین کیانگ چین می‌زند. 

ادیان رایج این کشور عبارتند از:کنفسیوس، بودایی، تائوئیسم، اسلام و مسیحی .

سیاست محدودیت تعداد فرزندان

دولت چین از اواخر دهه ۱۹۷۰ سیاست محدودیت تعداد فرزندان را به اجرا گذاشته که به خصوص در مناطق شهری به طور جدی تری دنبال شده‌ است. در عین حال، نحوه اجرای این سیاست در مناطق مختلف چین یکسان نیست و از جمله در برخی مناطق روستایی به خانواده‌هایی که فرزند اول آنان دختر یا معلول باشد یا مهاجران چینی که از خارج به کشور باز می‌گردند اجازهٔ داشتن فرزند دیگری هم داده می‌شود. در اکثر مناطق چین، خانواده‌هایی که مقررات محدودیت تعداد فرزند را نادیده بگیرند با جریمه نقدی و تنبیهات دیگری در زمینه اشتغال و امکانات رفاهی مواجه می‌شوند.

از نظر قومی نیز اجرای قانون خانواده تک فرزندی یک نواخت نیست و در حالیکه اکثریت چینی‌های قوم هان اجازه داشتن بیش از یک فرزند را مگر در موارد استثنایی ندارند، به برخی اقلیت‌های قومی اجازه داشتن دو یا حتی سه فرزند برای هر خانواده داده شده‌ است.

البته قابل ذکر است که سیاست تک فرزندی توسط دولت چین در سال ۲۰۱۱ لغو شد. و حال زوجین می‌توانند حداکثر سه فرزند داشته باشند. دلیل این کار نیز بالارفتن میانگین سن در این کشور، و در نتیجه ایجاد بحران در آینده اعلام شده است.

زبان کشور چین

زبان رسمی کشور چین زبان چینی ماندارین است ولی زبانهای دیگری نیز در این کشور مورد استفاده می‌باشند. از جمله زبانهای مورد استفاده دیگر در این کشور، زبان چینی کانتونی است.

کوتاه درباره پراکندگی ادیان در چین

۵۲.۲ درصد چینی‌ها بی‌دین هستند و ۲۱.۹ درصد به ادیان سنتی چینی، ۱۸.۲ درصد به بودایی، ۵.۱ درصد به مسیحیت و ۱.۸ درصد به اسلام اعتقاد دارند.

1. بی دینی در چین:

شروع این روند به زمان بر سر کار امدن حزب کمونیست در چین باز می گردد. با آمدن حکومت کمونیستی چین در سال ۱۹۲۱ دین مردم چین از ادیان عامیانه چین تبدیل به بی‌دینی شد و در جنگ جهانی دوم ۶۰ درصد مردم چین بی دین بودند و اکنون ۸۰ درصد مردم چین بی دین هستند.

2. ادیان سنتی چین:

ادیان سنتی چینی (چینی سنتی: 中國民間宗教 or 中國民間信仰; چینی ساده: 中国民间宗教 or 中国民间信仰; پین‌یین: Zhōngguó mínjiān zōngjiào or Zhōngguó mínjiān xìnyăng), که گاه شِنیسم نامیده می‌شود(pinyin: Shénjiào, 神教) مجموعه‌ای از ادیان قبیله‌ای سنتی قوم هان در چین هستند.دو دین اصلی ادیان عامیانه چینی تائوئیسم و کنفسیوس‌گرایی است که هر دو ادیان چندخدایی هستند در سال ۱۸۰۰ ، هشتاد درصد مردم چین امروزی پیرو این دو دین بودند. 

3. بودیسم در چین:

بودیسم یا 汉 传 (fójiào) ابتدا توسط مبلغان و معامله گران در امتداد جاده ابریشم که در چین در اواخر سلسله هان (202 پیش از میلاد – 220 AD) به چین متصل بود از هند به چین منتقل شد. تا آن زمان، بودیسم هند بیش از 500 سال داشت، اما ایمان در چین تا زمان فروپاشی سلسله هان و پایان دادن به اعتقادات دقیق کنفوسیوسی، در کشور چین رشد نمی کرد. بودیسم چینی، بودیسم ماهایان است.

3.1. اشکال مختلف بودیسم ماهایان در چین:

-بودیسم زنه

-بودایی خالص

-بودیسم تبت

است که همچنین به عنوان لامایی شناخته می شود.

3.2. چرا بودیسم؟

بودیسم توانست مستقیم به مفهوم رنج انسان بپردازد. این تقاضای گسترده ای برای چینی ها داشت، که با هرج و مرج و جدایی دولت های متخاصم که بعد از سقوط هان کنترل می کردند، درگیر شدند.

3.3. بودیسم معاصر:

با وجود تغییر چین به بیخدایی پس از اینکه کمونیستها در سال 1949 کنترل چین را بر عهده گرفتند، بودیسم همچنان در چین به ویژه پس از اصلاحات اقتصادی در دهه 1980در حال رشد است.

طبق گزارش مرکز تحقیقات Pew و بیش از 20،000 معابد بودایی، امروزه حدود 244 میلیون پیروان بودیسم در چین وجود دارد. این بزرگترین دین در چین است. پیروان آن بر اساس گروه قومی متفاوتند. 

4. مسیحیت در چین:

دین مسیحیت در ابتدای قرن 19میلاد وارد چین شده است.  پس از سال 1950 انجمن مسیحیت چین، جنبش خودمختاری، امرار معاش و تبلیغ مذهبی را برپا کرده و از مسیحیان دعوت کرد که نفوذ امپریالیسم را از بین برده و روحیه میهن پرستی را تبلیغ کنند تا هدف مزبور تحقق یابد .

4.1. اجتماع مسیحی اکنون:

-شمار پیروان مسیحیت حدود 10 میلیون نفر 

-تعداد روحانیان مسیحی حدود 18هزار نفر

-کلیساها حدود 12هزار

-25 هزار محل برای برگزاری مراسم مذهبی

5. اسلام در چین:

بیشتر مسلمانان چین در شرق این کشور و در استان سین کیانگ زندگی می‌کنند. سنت‌های اسلامی در این ناحیه تابعی از سنت‌های موجود در ایران و ماوراءالنهر قرن هشتم هجری به بعد است که به تدریج به چین نفوذ کرده است. اسلام در چین، رنگ مذهبی شیعی یا سنی ندارد. امروزه در سراسر کشور چین ۳۵ هزار مسجد و چهل هزار روحانی دینی وجود دارد.

آدرس سفارت چین در ایران :

آدرس : تهران _ خیابان شهید موحد دانش (اقدسیه) ، روبروی آتش نشانی

شماره تماس مستقیم سفارت:  22291241   22291240 – 021

آدرس بخش بازرگانی سفارت چین :
تهران _ اختیاریه جنوبی ، خیابان شهید لطیفی ، کوچه شهرام سعادت ،  پلاک 10

شماره تماس بخش بازرگانی سفارت : 26652963 - 021